W minionym miesiącu weszła w życie obszerna nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, a już narobiła sporo zamieszania w branży oraz wzbudziła kontrowersje… przedsiębiorców działających w tej gałęzi rynku.
Ciekawym zagadnieniem jest w jaki sposób wprowadzona nowelizacja wpłynie na sprzedaż wyrobów tytoniowych w tym również papierosów elektronicznych oraz z czym zetkną się przedsiębiorcy działający w tej branży.
Skupmy się na papierosach elektronicznych, bardzo popularnych ostatnimi czasy. Zgodnie z ustawą tak zwanym e-papierosem jest wyrób, który może być wykorzystywany do spożycia pary zawierającej nikotynę za pomocą ustnika, lub wszystkie elementy tego wyrobu, w tym kartridże, zbiorniki i urządzenia bez kartridża lub zbiornika; papierosy elektroniczne mogą być jednorazowego użytku albo wielokrotnego napełniania za pomocą pojemnika zapasowego lub zbiornika lub do wielokrotnego ładowania za pomocą kartridżów jednorazowych.
Zgodnie z omawianą nowelą papierosy elektroniczne nie mogą być sprzedawane, ani nawet udostępniane osobom poniżej lat 18, a sprzedawca może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek. Sprzedaż w automatach, w systemach samoobsługowych oraz na odległość, jak również sama reklama takich produktów jest zabroniona.
Producent lub importer elektronicznych papierosów oraz pojemników zapasowych jest obowiązany na 6 miesięcy przed dniem planowanego udostępnienia po raz pierwszy w celu dalszej sprzedaży lub wprowadzenia do obrotu, do zgłoszenia tego faktu Inspektorowi do spraw Substancji Chemicznych. Istnieje także obowiązek wyznaczenia osoby do kontaktu na terytorium Unii Europejskiej. Zgłoszenie takie składa się elektronicznie i podlega opłacie w wysokości określonej w ustawie. Ponadto producent lub importer są obowiązani do przekazywania Inspektorowi elektronicznego sprawozdania o wielkości sprzedaży, preferencjach różnych grup konsumentów, formach sprzedaży oraz badaniach rynku.
Istotne jest, iż w przypadku gdy Inspektor stwierdzi lub ma uzasadnione powody do stwierdzenia, że określone papierosy elektroniczne lub pojemniki zapasowe albo dany rodzaj papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych mogą stanowić poważne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, wstrzymuje ich wytwarzanie lub wprowadzanie do obrotu lub nakazuje wycofanie z obrotu na czas niezbędny dla dokonania oceny przez Komisję Europejską.
Ustawa szczegółowo precyzuje wymagania stawiane papierosom elektronicznym i pojemnikom zapasowym. Należy tu wskazać na szczegółowe określenie wielkości pojemników z płynem zawierającym nikotynę (do 10 ml). Zawartość nikotyny w płynie nie może przekraczać 20 mg/ml. Same pojemniki winny być zabezpieczone przed dziećmi i zawierać ostrzeżenie zdrowotne.
Należy zwrócić uwagę, iż ustawodawca przewidział sankcje karne za niestosowanie się do zapisów ustawy. W ustawie wskazano: kto udostępnia po raz pierwszy w celu dalszej sprzedaży albo udostępnia po raz pierwszy w celu wprowadzenia do obrotu papierosy elektroniczne i pojemniki zapasowe, nie dopełniając obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 11b ust. 1 i 9, podlega grzywnie do 200 000 zł albo karze ograniczenia wolności, albo obu tym karom łącznie. Za sprawcę czynu zabronionego uznaje się osobę odpowiedzialną za wprowadzenie wyrobów do produkcji, import, udostępnienie po raz pierwszy wyrobów w celu dalszej sprzedaży lub wprowadzenia do obrotu, reklamowanie wyrobów lub organizację wprowadzania wyrobów do obrotu.
Ustawa przewiduje także odpowiedzialność dla tych, co wprowadzają do obrotu wyroby tytoniowe, papierosy elektroniczne lub pojemniki zapasowe lub nie umieszczają informacji o zakazie ich sprzedaży wbrew przepisom ustawy. Ponadto kto będąc właścicielem lub zarządzającym obiektem lub środkiem transportu, wbrew przepisom ustawy nie umieszcza informacji o zakazie palenia, podlega karze grzywny do 2000 zł. Kto pali wyroby tytoniowe, nowatorskie wyroby tytoniowe lub papierosy elektroniczne wbrew postanowieniom ustawy, podlega karze grzywny do 500 zł.
Analiza przedmiotowego zagadnienia pozawala stwierdzić, iż w wielu aspektach nowelizacja budzi kontrowersje zarówno producentów i importerów, jak i samych użytkowników. W wielu punktach jest niejasna i nieprecyzyjna. Jest także źródłem niepewności firm działających w branży „vape”, albowiem obowiązek zgłoszenia Inspektorowi na 6 miesięcy przed udostępnieniem po raz pierwszy produktu kompletnie paraliżuje działalność na tym rynku.